جی ۵ چیست؟

مطمئنا تا به حال حتی برای یک بار هم که شده مطلبی را به یاد نیاورده اید حتما اینطور بوده است حتما شده به زحمت مطالبی را که می دانسته اید و به قول معروف نوک زبانتان بوده است را به خاطر آورده اید. این به این دلیل است که مطالبی را که آموخته اید به طور کامل وارد حافظه دراز مدت شما نشده اند و شما سعی بر حفظ آنها برای تمامی عمر نکرده اید.

حال چگونه می توان مطلب ، نکته ، کلمه و یا حتی شماره تلفنی را به حافظه بلند مدت سپرد و هرگز آن را فراموش نکرد. جی ۵ در واقع یک روش یادگیری و به خاطر سپاری مطالب توسط وسیله ای است که بسیار ساده و قدرتمند عمل می کند. این وسیله با تکیه و با استفاده از قاعده منحنی فراموشی ابینگ هاووس، پاداش های فوری اسکینر، قانون همه چیز یا هیچ چیز گاترین و تداعی تکرار، مطالب را وارد حافظه بلند مدت شما می کند.

طبق منحنی فراموشی ابینگ هاووس امکان فراموشی آنچه یاد گرفته اید در روز اول یعنی ۲۴ ساعت پس از یادگیری ۲۰ تا ۲۵ درصد است و به مرور از آن کاسته می شود، بنابراین اگر مطلب فراگیری شده در فاصله یک روز مرور شود عملا ۲۰ درصد از احتمال فراموشی آن کم خواهد شد و به طور کل به نحوی مطالب را برایتان با مرور به درصد بالاتری از به خاطر سپاری نزدیک خواهد کرد و آموخته هایتان در مرحله ای از خطر فراموشی قرار نگیرند.

بر اساس تحقیقات انجام شده در بنیاد B.F.Skinner توسط بوریس فردریک اسکینرهرگاه به یک رفتار بلافاصله و به صورت آنی پاداشی داده شود آن رفتار تکرار خواهد شد. پس با هر بار جواب مثبت گرفتن و احساس رضایت کردن از پاسخ به یک سوال ، برای شما شوق مرور سؤال بعدی به خاطر پاداش بلد بودن آن افزایش خواهد یافت این همان پاداش های فوری اسکینر است.

این دانشمند برای بررسی نقش آزمون و خطا در یادگیری ، آزمایش هایی را طراحی و اجرا کرد. او برای انجام مطالعات خود جعبه ای به نام جعبه اسکینر طراحی کرد که در این جعبه اهرمی وجود داشت که با فشار دادن آن مقداری غذا به درون جعبه می ریخت. اسکینر موشی را درون جعبه قرار داد. موش درون جعبه به جستجو می پرداخت و هر از چند گاهی به صورت تصادفی به اهرم فشار می آورد و با وارد آمدن فشار مقداری غذا به درون جعبه می ریخت. ابتدا موش بدون توجه به اثر اهرم این کار را انجام می داد اما بعدا دریافت اگر اهرم را فشار دهد غذا به دست می آورد. در این رفتار که نوعی یادگیری است موش یاد گرفت که انجام یک عمل خاص موجب پاداش و یا تنبیه خواهد شد. اگر انجام آن رفتار به دریافت پاداش منتهی شود احتمال تکرار آن افزایش می یابد.

آقای آر- اِدوین- گاترین، دانشمند آمریکایی در مورد حافظه کوتاه مدت و دراز مدت می گوید نمی توانیم بگوییم مطلب کمی وارد حافظه دراز مدت شده است. اگر چیزی را فراموش می کنیم حتما‌ در حافظه کوتاه مدت قرار داشته است، باید آنقدر آن مطلب تکرار شود تا به حافظه دراز مدت ما منتقل شود. از این رفتار در جی۵ استفاده شده است و همین امر باعث می شود تا یادگیری مطالب اطمینان بخش و قابل اعتماد باشد و همین امر باعث بالا رفتن ضریب اعتماد به نفس و در نتیجه بالا رفتن راندمان یادگیری می شود.

جی۵ اصلی از ۵ خانه تشکیل شده است که اندازه ی این خانه ها بر اساس منحنی فراموشی دارای تناسب صعودی است ، به صورتی که خانه شماره ی یک، ۱ واحد ، خانه ی شماره ی دو، ۲ واحد، خانه شماره ی سه، ۵ واحد ، خانه شماره ی چهار، ۸ واحد و خانه ی شماره ی پنج، ۱۴ واحد است.

شیوه و روش استفاده از این وسیله به این صورت است که سؤالات خود را به صورت دسته بندی شده و خلاصه روی برگه هایی به نام جی برگ می نویسید و در پشت آن ها به صورت سکه ای و نه اسکناسی جواب های آن ها را به طور مثال روی برگه ای به ابعاد ۵/۷ × ۵ سانتی متر که در محتوای بسته جی۵ با عنوان جی برگ خام موجود است سؤال “چه چیزی باعث سبز شدن برگ درختان می شود” را می نویسم و در پشت آن جواب “کلروفیل” را می نویسم. به این صورت مجموعه ای از سوالات و جواب ها را به صورت دسته بندی آماده می کنیم؛ در این روش باید سعی شود حدالمقدور جواب ها کوتاه و در حد یک کلمه باشند. همه جی برگ ها را درون خانه شماره یک تا حدی که کاملا پر شود قرار می دهیم، تا حدی که جا برای برداشتن یکی یکی جی برگ ها وجود داشته باشد و هنگام برداشتن یک جی برگ بقیه جی برگ ها همراه آن در نیاید.

سؤال را مرور می کنیم، اگر جواب آن را بلد بودیم در خانه شماره ی ۲ که ۲ واحد است قرار می دهیم، باز از خانه شماره ی ۱، یک جی برگ بر می داریم و باز سؤال را می خوانیم، اگر بلد بودیم به خانه ی شماره ی ۲ و پشت جی برگ اول قرار می دهیم و اگر بلد نبودیم به پشت جی برگ های درون خانه شماره ی ۱ و در آخر همه قرار می دهیم. پس از تکرار این کار و خالی شدن خانه شماره ی ۱ می بایست خانه ی شماره ی ۲ را کاملا و به اندازه ی ۲ واحد پر کنیم، پس به اندازه ی ۱ واحد یعنی خانه شماره ی ۱ جی برگ درون آن قرار می دهیم. باز هم سؤالات را مرور و در صورت بلد بودن جی برگ را به خانه ۲ منتقل می کنیم، حالا خانه ۲ کاملا پر شده است ولی، فقط به اندازه ی خانه ی شماره ی ۱ حق برداشتن و مرور جی برگ و انتقال آن ها به خانه شماره ی ۳ را داریم.

همانطور که در مورد جی تا که ورژن جدید جعبه جی۵ است، خانه شماره ی ۱ ما به اندازه ی ۳ واحد و یا بیشتر باشد و ما به همان اندازه حق برداشت از خانه ها را داریم. مراحل قبل را تکرار می کنیم تا جی برگ های ما به خانه شماره ی ۵ برسند و با مرور آن ها خانه شماره ی ۵ نیز خالی شود. حالا دیگر مراحل تکرار تکمیل شده است و شما تمامی مطالب را به حافظه بلند مدت خود سپرده اید و به یادآوری آن ها برای تمامی طول عمر تضمین شده است.

به یاد داشته باشید که روش بالا برای زمانی است که شما حدودا سه هزار عدد جی برگ را مرور می کنید و تمامی خانه ها پر می شوند ولی ممکن است که شما بخواهید۲۰ یا ۵۰ عدد جی برگ را مرور کنید. در این حالت دیگر نیازی به پر شدن و برداشت به اندازه ی خانه شماره ی ۱ نیست و شما در صورت بلد بودن جواب جی برگ ها، می توانید آن ها را به خانه بعدی منتقل کنید ولی اگر حتی یکی از آن ها را بلد نبودید باید آن را اگر در خانه ۵ هم هستید به خانه شماره ی۱ منتقل کنید و این مراحل را دوباره طی کنید تا آن دسته از جی برگ هایی را که بلد نبودید به جی برگ های خانه های جلوتر برسند. پس از مرور، همه جی برگ ها آن ها از خانه ۵ خارج خواهند شد و به خانه ششم که ممکن است با مقسم ها ایجاد شده باشند و خانه بایگانی نیز نام دارد، منتقل می شوند. اینجاست که شما تمامی مطالب نوشته شده بر روی جی برگ ها را فرا گرفته و به حافظه دراز مدت خود منتقل کرده اید.

روشی که در بالا و در شرح “جی۵ چیست؟” توضیح داده شد، برای جی۵ اصلی و حالت استاندارد آن بود، البته روش انجام و مرور جی برگ ها برای همه یکسان است. حال به توضیح جی۵ ورژن جدید یا جی تا می پردازیم. جی تا یا “جعبه یادگیری تنظیم شونده ی آموزشی” یک روش هوشمند با جعبه ای کاملاً متفاوت و یک نوآوری مستقل است. شاید مشابه جعبه جی۵، با عناوین و نام های مختلف از جمله جعبه لایتنر، موجود باشد، ولی شایان ذکر است که جی تا یک اختراع کاملا علمی تر از جعبه لایتنر و هوشمندتر از آن است که می تواند هماهنگ با نوع یادگیری، مقطع زمانی و تحصیلی فرد یادگیرنده و تعداد جی برگ های نوشته شده در روز، تنظیم شود. نوع چیدمان این جعبه برای۱۰ الی ۱۵ عدد جی برگ نویسی در روز و ۵۰ الی ۱۰۰ عدد جی برگ نویسی در روز متفاوت است. پس این را به خاطر داشته باشید که جی۵ نوع جدید یا جی تا هماهنگ با فراگیری ذهن شما، استعداد و توانایی شما در جی برگ نویسی، نوع و حجم مطالبی را که فرا می گیرید و مقطعی که در حال فراگیری مطالب هستید، قابل تغییر و هماهنگ سازی است. پس جی تا یک جعبه هوشمند و با آن روش انحصاری ای همراه است که به ذهن سپاری مطالب را توسط شما تا ۱۰۰ درصد تضمین می کند.

گواهینامه های انتشارات جی۵